home *** CD-ROM | disk | FTP | other *** search
/ MACD 5 / MACD 5.bin / amigowiec / kupujemonitor.txt < prev    next >
Text File  |  1997-10-29  |  15KB  |  228 lines
  1. Kupujë monitor (1/95, str.  45)
  2.  
  3. To  juû kolejny artykuî opisujâcy zagadnienia zwiâzane z monitorami, jednak
  4. tym  razem  postaram  sië  nie  pominâê  ûadnej  kwestii.  Zanim przejdë do
  5. gîównego  tematum,  kilka  ogólnych uwag dotyczâcych wspóîpracy monitorów z
  6. naszymi  przyjacióîkami.   Zakîadam,  ûe wîaônie Ty Drogi Czytelniku chcesz
  7. wymieniê   swój  dotychczasowy  monitor  lub  telewizor  na  coô  nowszego.
  8. Podstawiwym   pytaniem   jest  oczywiôcie  cel  zakupu  oraz  Twoja  obecna
  9. konfiguracja.
  10.  
  11. 1) Gry, gry i...  czasem programy
  12.  
  13. a) Moûe telewizor?
  14.   Jeôli  uûywasz  komputera  wyîâcznie do gier (jeôli tak, to czemu czytasz
  15. Amigowca?),  polecam kupno monitorów najtaïszych.  Dobrym rozwiâzaniem moûe
  16. byê  teû  zakup  duûego  i  dobrego  telewizora  - koniecznie kolorowy i ze
  17. zîâczem  Euro.   Uûywajâc odpowiedniego kabla (Euro-Amiga) otrzymasz na nim
  18. zupeînie  niezîy  obraz, a "dodatkiem" bëdzie telewizor.  Rozwiâzanie to ma
  19. szczególne  zalety,  jeôli  gramy  niezbyt  czësto i w pewnej odlegîoôci od
  20. telewizora.   Z  drugiej  strony  moûe  sië  zdarzyê,  ûe  jest  to kolejny
  21. telewizor   w  Twoim  ciasnym  mieszkaniu  M-0.5,  w  takim  wypadku  kupno
  22. telewizora  24''  wydaje  sië  niezbyt opîacalne.  Telewizorek 14'' ma sens
  23. tylko gdy jest:  taïszy od monitora amigowskiego 14'', posiada zîâcze Euro,
  24. bëdzie wykorzystywany teû jako TV.
  25.  
  26. b) Monitor typowy
  27.   Najczëôciej   wykorzystujemy   monitory   A1084/1081   i  pochodne.   Ich
  28. odpowiedniki  produkuje  równieû  wiëkszoôê  duûych firm elektronicznych np
  29. Philips 1883 czy róûne modele Samsunga.  Ich budowa i moûliwoôci sâ podobne
  30. do  typowych  telewizorów.   Brakuje  jednak  w nich oczywiôcie elektroniki
  31. odpowiedzialnej  za  "wyîapywanie" obrazu z anteny.  Kineskop jest podobny,
  32. nie  zmienia  sië równieû sposób wyôwietlania.  Po co wiëc kupowaê okrojony
  33. TV?   Po  pierwsze  jest  on  czësto  taïszy,  po drugie zaletâ jest jakoôê
  34. obrazu.  Ukîady odpowiedzialne za tworzenie obrazu sâ w nim bowiem znacznie
  35. rozbudowane,  a  sam  kineskop  nie  daje  znieksztaîceï.  Przejawia sië to
  36. miëdzy  innymi  lepszym  kontrastem  i  ostroôciâ.  Monitor ten jest niemal
  37. idealny   dla   graczy,   a   jakoôê  obrazu  jest  w  wiëkszoôci  wypadków
  38. wystarczajâca  dla typowych uûytkowników.  Podstawowâ wadâ takiego monitora
  39. jest  duûa  "ziarnistoôê"  obrazu,  oraz jego drganie w wiëkszych pionowych
  40. rozdzielczoôciach (o tym póúniej).  Dla grafików oraz osób wykorzystujâcych
  41. komputer  w  celach  póîprofesjonalnych  i  profesjonalnych  polecam raczej
  42. monitory lepszej klasy, pozwalajâce na pokazanie wyûszej rozdzielczoôci bez
  43. uciâûliwych  drgaï.   Kiedy  kupujemy taki monitor?  Gdy:  nie potrzebujemy
  44. dodatkowego telewizora, czësto korzystamy z komputera, zaleûy nam na peînej
  45. regulacji parametrów wyôwietlania, monitor posiada gîoôniki.
  46.  
  47. 2) Programy i ...  czasem gry.
  48.  
  49. c) Monitor specjalny A2024
  50.   Jest  to  doôê  specyficzny  czarno-biaîy monitor.  Budowano go z myôlâ o
  51. uûytkownikach obracajâcych sië w krëgu programów profesjonalnych, w tym DTP
  52. i  CAD.  Oprócz bardzo dobrej jakoôci obrazu i wysokiego kontrastu, monitor
  53. ten  posiada  specjalny  tryb  wyôwietlania,  w  którym przy rozdzielczoôci
  54. 1024x1224   obraz   nie   drga   i  jest  nadal  bardzo  ostry.   Wszystkie
  55. rozdzielczoôci   standardowe   sâ  wyôwietlane  w  odpowiednich  odcieniach
  56. szaroôci,  a  obraz  najwyûszej rozdzielczoôci tylko w czterech odcieniach.
  57. Bardzo  waûnâ  zaletâ tego monitora jest jego cena.  "Sztuki" uûywane moûna
  58. dostaê  znacznie  poniûej  ceny  monitorów  VGA Mono, które nie majâ aû tak
  59. dobrych parametrów i spraiajâ kîopoty przy graniu.
  60.  
  61. d) Monitor VGA/SVGA
  62.   Monitory  te  pracujâ tylko w rozdzielczoôciach dostëpnych na komputerach
  63. A500+/2000D,  do  A4000.   Uûycie  wiëkszej  iloôci kolorów wymaga niestety
  64. koôci  AGA.   Dlaczego  tak  sië  dzieje  i dlaczego monitory te sâ lepsze?
  65. Pracujâ  one  z  podwojonâ prëdkoôciâ wyôwietlania obrazu, stâd wymagane sâ
  66. szybsze  i  nowsze  ukîady  graficzne.   Równoczeônie  szybsze wyôwietlanie
  67. obrazu  redukuje  iloôê  kolorów,  dzieje sië tak przy ukîadach ECS (A500+,
  68. A2000D).   Z  drugiej  strony  obraz  czëôciej rysowany nie drga i obrazy w
  69. rozdzielczoôci  aû  do  800x600  (na  koôciach  AGA) sâ bardzo stabilne.  O
  70. wyborze  odpowiedniego  monitora  w  dalszej  czëôci  artykuîu.  Kupno tego
  71. monitora ma sens raczej tylko dla ukîadów AGA lub karty graficznej.
  72.  
  73. e) Monitor MultiScan
  74.   Jadynâ  wadâ  monitorów  VGA  jest  moûliwoôê  pracy  jedynie  w  trybach
  75. Productivity   oraz  nowych  tworzonych  przez  AGA.   Stâd  oprogramowanie
  76. (gîównie gry) narzucajâce uûycie standardowych trybów wyôwietlania nie moûe
  77. byê  wykorzystane  na  takim  monitorku.  Monitory MultiScan, czy MultiSync
  78. (synonimy)  automatycznie  dostosowujâ  sië  do  sposobu  tworzenia  obrazu
  79. (czëstotliwoôci odchylania), czyli potrafiâ wyôwietliê zarówno standardowe,
  80. jak  i  rozszerzone  tryby  wyôwietlania.   Oczywiôcie  monitory  takie  sâ
  81. znacznie droûsze od "zwykîych" SVGA.  Istnieje równieû nieco taïsza rodzina
  82. monitorów  uproszczonych  typu  DoubleScan, które przystosowujâ sië tylko w
  83. ograniczonym  zakresie  do  parametrów obrazu.  Nie pozwalajâ one na uûycie
  84. trybu Euro 36 (rzadko uûywany), oraz dosyê atrakcyjnego Super72.
  85.   Niektóer   monitory   MultiScan   posiadajâ   nieco  mniejsze  maksymalne
  86. rozdzielczoôci   obrazu.    Tak   jest   równieû  w  przypadku  popularnego
  87. MicroVitec'a.   Moûe  to  sprawiaê kîopoty tylko w wypadku stosowania karty
  88. graficznej  lub  sprzëtowego Flicker-Fixera, gdyû nawet ukîady AGA generujâ
  89. rozdzielczoôci zbyt niskie, aby miaîo to jakiekolwiek znaczenie.
  90.  
  91. f) Monitory dla kart graficznych
  92.   Do  Amigi stworzono kilkadziesiât bardzo dobrej jakoôci kart graficznych,
  93. rozdzielczoôci  w  peîni  24  bitowe sâ standardem.  Czëôê kart graficznych
  94. moûna  stosowaê  z  dowolnym  monitorem  (nie  znam  przypadku  specjalnego
  95. traktowania  A2024),  niektóre  zaô  wymagajâ uûycia monitorów SVGA/VGA.  W
  96. praktyce  moûliwoôci  tych  kart  mogâ byê wykorzystane jedynie z monitorem
  97. typu  SVGA lub dobrego MultiScan.  W przypadku najnowszych kart graficznych
  98. nawet monitor SVGA NI jest czësto niewystarczajâcy (wymagane rozdzielczoôci
  99. na poziomie 1600x1200)
  100.  
  101. Posiadany komputer.
  102.   Kiedy  juû  wiesz  jakie moûesz wybraê monitory oraz znasz swoje potrzeby
  103. pozostaje  sprawa  wymiany  lub komputera, lub jego moûliwoôci graficznych.
  104. Peîne  zestawienie  moûliwoôci  ukîadów OCS, ECS i AGA znajdziesz w numerze
  105. 12/93  (z  drugim  Ôw.   Mikoîajem  na  okîadce).  Do wiëkszoôci Amig moûna
  106. podîâczyê róûne monitory, do AGAty moûna podîâczyê wszystkie moûliwe.
  107.  
  108. Ukîady OCS i ECS
  109.   Tutaj  zimny  prysznic  dla  posiadaczy  starszych modeli Amigi 1000 - Wy
  110. niestety  jesteôcie  skazani  na  monitor  standardowy,  czyli cierpiâcy na
  111. drgawkë   w   wysokich   rozdzielczoôciach,   gdyû   koôci  Amigi  1000  sâ
  112. niekompatybilne elektronicznie chociaûby z systemem ECS.  Jedynym ratunkiem
  113. moûe byê wymiana pîyty gîównej na np.  zakupionâ pîytkë Amigi 500 (serwis).
  114. Do  Amigi  1000  nie  moûna  równieû  podîâczyê monitorów Minterm czyli np.
  115. A2024.
  116.   W  lepszej pozycji sâ posiadacze Amig 500, gdyû mogâ swoje koôci wymieniê
  117. na  system  ECS  przez  zwyczajne  wîoûenie  nowych ukîadów Denise i Agnus.
  118. Zresztâ  niektóre  A500  np.   wersja 6A posiadajâ firmowo wmontowany ukîad
  119. Agnus  typu  ECS, i tu wystarczy wymiana brakujâcego ukîadu Denise.  Co nam
  120. da system ECS?  Szybszâ pracë nowych ukîadów, moûliwoôê posiadania 2MB Chip
  121. RAMu,  unowoczeôniony  blitter  i  gîówny  punkt  programu - tryb graficzny
  122. productivity.    Umoûliwia   on  stosowanie  rozdzielczoôci  640x480  (plus
  123. niewielki Overscan) bez drgania obrazu.  Trzeba jednak posiadaê monitor VGA
  124. lub Multisync.
  125.   Jest  wreszcie  inny  parametr naszego sprzëtu - system operacyjny.  Goîy
  126. 1.3  z  A500  nie  potrafi obsîuûyê zarówno trybu Productivity jak i A2024.
  127. Istniej  wprawdzie  specjalna  dyskowa  wersja  ROMu  1.3 (V35) posiadajâca
  128. sterownik A2024, jednak zdecydowanie polecam kupno przynajmniej systemu 2.1
  129. lub  lepiej 3.0/3.1.  System 1.3 jest w tej chwili reliktem i powaûna praca
  130. z  wykorzystaniem  peînych  moûliwoôci naszego komputera nie jest na nim po
  131. prostu moûliwa.
  132.   W  ten  sposób  doszliômy  do  zagadnienia kupna monitora.  Przed zakupem
  133. monitora  niestandardowego,  warto  zapytaê  sië, czy rzeczywiôcie wymagasz
  134. wiëkszych   rozdzielczoôci.   Kupowanie  takich  monitorów  doradzam  tylko
  135. uûytkownikom  twardych  dysków, gdyû dogrywanie Workbencha z dyskietki (lub
  136. kopiowanie  sterowników  nowych  monitorów na kaûdâ dyskietkë roboczâ) mija
  137. sië  z  celem.   Wreszcie ostatni drobiazg - iloôê dostëpnej pamiëci Chip i
  138. Fast.  Ekran o rozdzielczoôci 640x480 zabiera dwukrotnie wiëcej oamiëci niû
  139. poczciwy  Pal  Hires,  stâd trzeba mieê minimum 2 MB (w praktyce lepiej 3-6
  140. MB)  na  wiëkszy  ekran,  bufor  dysku  twardego oraz dane systemowe.  Same
  141. sterowniki monitora teû zabiorâ kilkadziesiât KB pamiëci.
  142.   Kilka  sîów  o  trybie Productivity - moûe on byê wyôwietlany jedynie w 4
  143. kolorach  z  palety  64,  stâd  jego  zastosowanie  ogranicza sië raczej do
  144. tekstu,  programów,  czy prostego DTP tekstowego.  Bie nadaje sië natomiast
  145. do  obróbki ûadnej grafiki, gier, itp.  Posiadacze Amig 500/500+/600/2000 z
  146. systemem  ECS i ROMem 2.0 mogâ teraz wybraê miëdzy monitorem VGA, Multisync
  147. i  A2024.   Zdecydowanie  najgorszy  jest  pierwszy  wybór,  gdyû  na takim
  148. monitorze  nie bëdzie moûliwe uruchomienie czëôci oprogramowania - 4 kolory
  149. to  zdecydowanie za maîo, nawet dla programistów anty-graficznych.  Jedynym
  150. plusem takiego zakupu jest wzglëdnie niska cena (np.  uûywany VGA mono) lub
  151. planowanie  kupna karty graficznej, ewentualnie nowego komputera z systemem
  152. AGA.   Kupienie monitora Multisync jest znacznie lepszâ alternatywâ, jednak
  153. jego cena wynosi minimum 19 mln, co raczej skîania do zmiany sprzëtu na AGA
  154. plus  monitor  VGA.   Na monitorze tym moûemy korzystaê z wszystkich trybów
  155. graficznych  (PAL,  NTSC, Productivity), jednak bez trybów A2024.  Wreszcie
  156. ostatnia,  najbardziej sensowna propozycja - kupno monitora 2024.  Monitory
  157. tego  typu  pozwalajâ  na uûycie bardzo wysokich rozdzielczoôci - 1024x1240
  158. bez  przeplotu  (obraz  jest  wyjâtkowo  dobrej  jakoôci, nie drga), jednak
  159. podobnie  jak  Productivity  tylko  w  4  kolorach.  Produkowane sâ tylko w
  160. wersjach  czarno-biaîych,  z przeznaczeniem do profesjonalnych prac z DTP i
  161. CADem.   Poza trybami 2024 monitor ten pokazuje równieû wszystkie pozostaîe
  162. tryby   graficzne  Amigi,  oczywiôcie  w  odcieniach  szaroôci.   Wprawdzie
  163. monitory  te nie sâ juû produkowane (na tak duûâ skalë), jednak wciâû moûna
  164. kupiê modele uûywane w cenie podobnej jak VGA mono.  Myôlë, ûe dla osób nie
  165. zajmujâcych sië grafikâ (kolorowâ) jest to rozwiâzanie najlepsze.
  166.   Pozostaje  jeszcze  jeden  komputer  -  Amiga 3000 z wbudowanym Flicker -
  167. Fixerem.   Tutaj  ômiaîo  polecam monitor SVGA - bëdzie pokazywaî wszystkie
  168. tryby  graficzne,  we  wszystkich  rozdzielczoôciach, Karty Flicker - Fixer
  169. moûna  nawet  kupiê  do  A2000/2500  a  nawet  do  A500 (montowane wewnâtrz
  170. komputera),  jednak  w  wiëkszoôci przypadków nie bëdâ poprawnie wyôwietlaê
  171. rozdzielczoôci  SuperHires, czyli 1224 - 1440 punktów w poziomie.  Wreszcie
  172. nowe  Flicker  -  Fixery  kosztujâ wiëcej niû monitor VGA mono, stâd czësto
  173. lepszym rozwiâzaniem jest wymiana caîego komputera np.  na A1200/3000/4000
  174.   Jak  juû  wspomnieîem  wczeôniej,  waûnym kryterium jest posiadany system
  175. operacyjny.
  176.   System  1.3  lub  starszy  -  pozwala  jedynie  na  uûycie telewizora lub
  177. monitora  standardowego,  w  zaleûnoôci  od  wersji komputera PAL lub NTSC.
  178. Posiadajâc  ten  system nie moûna wykorzystaê moûliwoôci ukîadów ECS, w tym
  179. nowych rozdzielczoôci.
  180.   System   1.4   -   specjalna  wersja  przeznaczona  dla  monitora  A2024.
  181. Posiadajâc  takâ  dyskietkë  moûesz  wykorzystaê  dodatkowe  tryby monitora
  182. A2024.
  183.   System  2.04  -  peîne  wykorzystanie  ukîadów  ECS,  wspóîpraca  z A2024
  184. (zawsze)  i  monitorami  VGA  w  trybie  Productivity  -  jednak  tylko gdy
  185. dodatkowo posiadasz ukîady ECS.
  186.   System   3.0  -  peîne  wykorzystanie  koôci  AGA,  dodatkowe  sterowniki
  187. monitora.    W   przypadku  posiadania  AGAty  twój  komputer  bëdzie  mógî
  188. wyôwietlaê  256  lub  262000  kolorów  niezaleûnie od rozdzielczoôci i typu
  189. monitora.
  190.   Posiadacze systemu 3.0 majâ do dyspozycji dwa dodatkowe tryby:  Super72 i
  191. Euro36.   Ten  pierwszy  wymaga  raczej  monitora  Multisync  lub  dobrania
  192. odpowiedniego  SVGA,  drugi natomiast czësto jest îapany nawet przez zwykîe
  193. 1084 lub telewizor.  Czasami wystarczy po prostu wîâczyê monitor dopiero po
  194. uruchomieniu  komputera,  gdyû inaczej nie mogâ sië zsynchronizowaê, pomaga
  195. równieû wyîâczenie i wîâczenie monitora lub wrëcz kilkakrotna zamiana dwóch
  196. ekranów,  jeden  w  PALu,  drugi  w Euro na przemian przeîâczane klawiszami
  197. prawa_Amiga  i  M,  Tryb  Super72  umoûliwia  korzystanie  z rozdzielczoôci
  198. 400x300  i  800x300 bez drgania obrazu, oraz 400x600 i 800x600 z interlacem
  199. jak  zwykle w 4 kolorach (AGA 256).  Euro36 ma rozdzielczoôci identyczne ze
  200. zwykîym  PALem,  jednak  wiëksza czëstotliwoôê odchylania pionowego (73 Hz)
  201. redukuje  drgania  obrazu  w trybach z przeplotem.  Iloôê kolorów tym razem
  202. jest standardowa.  Trybu Euro36 nie da sië uzyskaê na monitorach typu SVGA.
  203.   Skoro  juû wiesz jaki monitor jest dostëpny na Twoim sprzëcie lub po jego
  204. zmianie czy rozbudowie, przedstawiam kilka wskazówek dla posiadaczy ukîadów
  205. OCS i ECS:
  206.   -jeôli  nie staê Cië na kupno monitora Multisync i nie chcesz korzystaê z
  207. monitorów  VGA,  polecam  kupno  uûywanego  1084S lub telewizora z wejôciem
  208. Euro.   Jest to równieû jedyne rozwiâzanie dla posiadaczy A1000.  Jego wadâ
  209. jest  drganie  ekranu  w trybach interlace oraz kiepska czytelnoôê ekranu w
  210. trybie SuperJires - rozdzielczoôci osiâgalnej jedynie na systemie ECS.
  211.   -kupienie  monitora  VGA  ma  sens  tylko  w  przypadku  posiadania dysku
  212. twardego, przynajmniej ukîadów ECS oraz minimum 2 MB RAMu.
  213.   -jeôli  jesteô zdecydowany na profesjonalne uûycie komputera, kup monitor
  214. SVGA  lub  lepiej  uûywany  monitor  VGA  mono  (nawet  za  ok.  1 mln zî).
  215. Ûegnajcie  gry,  programy  graficzne,  AMOSy  itd.,  gdyû  monitor  ten nie
  216. wyôwietli  trybów  PAL  i  NTSC.  Polecam to rozwiâzanie szczególnie osobom
  217. planujâcym zakup komputera z ukîadami AGA lub Flicker - Fixerem.
  218.   -najlepszym  rozwiâzaniem  jest  kupno  monitora  A2024,  jednak  jest to
  219. monitor czarno-biaîy i dosyê trudno go dostaê (gieîda, wyprzedaû, wyjazd do
  220. Niemiec).  Zaletâ jest jego doskonaîa jakoôê, bardzo wysoka rozdzielczoôê -
  221. nieosiâgalna  bez  dobrych kart graficznych i moûliwoôê uûycia trybów PAL i
  222. NTSC.  Monitor ten NIE wymaga ukîadów ECS.
  223.   -posiadasz  A3000?   Bez namysîu kupuj monitor SVGA.  Wbudowany Flicker -
  224. Fixer zamieni wszystkie tryby graficzne na odpowiednie dla takiego monitora
  225. - oczywiôcie bez mrugania!
  226.  
  227. Wojciech Czyû
  228.